Πρώτον:
ΞΕΡΩ ΤΙ ΤΑΙΝΙΑ ΠΑΩ ΝΑ ΔΩ.
Δεν κατάλαβα ποτέ το κλασικό γκαργκάλι που πάει και βλέπει ταινίες στο σινεμά και μετά παραπονιέται για το concept τους. Όχι για τις ερμηνείες, τη σκηνοθεσία ή το σενάριο, αλλά για την ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ! Πάρτε μια γεύση από "reviews" στο athinorama.gr που δείχνουν ακριβώς τι εννοώ:
"blakeia! oi kaloi ameriklanoi pou erxontai na swsoun tin eurwpi..."
- [by Captain Obvious]
"Γίνεται ολοένα και πιο δύσκολο να πλασάρεις στο παγκόσμιο κοινό έναν σωτήρα της γης ντυμένο με την αμερικανική σημαία"
- [by Κώστας DUUUUUH]
"κλασσικη αμερικανια..."
- [by Χαιροπολύ Χαιρόπουλος]
Πώς ακριβώς μπήκες στην αίθουσα χωρίς να γνωρίζεις έστω και χοντρικά τι θα παιχτεί στην οθόνη; "Κλασική αμερικανιά"... Ζούμε στον 21ο αιώνα όπου η προώθηση για μια ταινία γίνεται με άρθρα, διαφημίσεις στην τηλεόραση, παιχνίδια, αφίσες, viral videos, συσκευασίες δημητριακών, παιδικά McMenu και προβολές του trailer στα όνειρά σου από τον Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Απ' τη στιγμή που ζεις κι εσύ σ' αυτόν τον κόσμο και ΔΕΝ έμαθες για την πρεμιέρα της ταινίας έτσι:
Δεύτερον:
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΣΩΣΤΟΙ ΚΑΙ ΛΑΘΟΣ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΘΑΨΕΙΣ ΜΙΑ ΤΑΙΝΙΑ.
Γιατί κάποιες χαζές ταινίες όπως το Captain America μου προσφέρουν ένα ευχάριστο, ανέμελο δίωρο, αλλά κάποιες θεωρητικά εξίσου χαζές ταινίες όπως το Transformers με κάνουν να βγάζω αφρούς; Στην τελική και οι δύο Χολιγουντιανό χυσαμόλι δεν είναι; Ναι και όχι. Μεταξύ των blockbuster, η κύρια διαφορά είναι η καλή εφαρμογή versus κακή εφαρμογή της τέχνης που λέγεται "κινούμενη εικόνα". Δεν έχει σημασία αν το σενάριο πραγματεύεται ρομπότ, εξωγήινους, ιππότες, ορκ ή μασκοφόρα ιπτάμενα νυχτόβια θηλαστικά με κολάν. Ένα καλό πλάνο είναι ένα καλό πλάνο, πάει και τελείωσε! Είναι σαν να συγκρίνεις παγωτό απ' το περίπτερο και παγωτό από το Waffle House. Κανένα από τα δύο δεν είναι καλό για την υγεία σου, αλλά όλοι αναγνωρίζουμε ότι έχουν διαφορά και μάλιστα μεγάλη!
Ας πάρουμε για παράδειγμα το Independence Day. Η ταινία έχει να κάνει με μια εισβολή εξωγήινων που αποτρέπεται επειδή δεν έχουν μπει στον κόπο να εγκαταστήσουν στα διαστημόπλοιά τους ένα anti-virus της προκοπής. Κλισέ αμερικανίλα μέχρις εσχάτων, ΑΛΛΑ όταν μαγειρεύει τα πλάνα ο Roland Emmerich, παίρνεις αυτό:
Ορίζοντας. Γραμμές φυγής. Μετρημένο design. Ρεαλιστικά χρώματα. Ο Emmerich απεικονίζει την εξωγήινη απειλή ως σκοτεινό σύννεφο που κυριολεκτικά επισκιάζει τα πάντα και ταυτόχρονα χρησιμοποιεί την λωρίδα του ουρανού ως άξονα συμμετρίας μεταξύ πόλης και σκάφους. Έτσι, μας πασάρει υποσυνείδητα ότι όταν κοιτάμε στον ουρανό τους βίαιους, ιμπεριαλιστές, αποικιοκράτες εξωγήινους, κατά βάθος βλέπουμε τον κακό εαυτό μας στον καθρέφτη. ΑΥΤΟ ΛΕΓΕΤΑΙ ΔΟΜΗ ΠΛΑΝΟΥ ΚΥΡΙΟΙ! Θέλω να πατήσω pause και να το κάνω αφίσα! Όταν απ' την άλλη μαγειρεύει τα πλάνα ο Michael Bay...
ή ο J.J. Abrams...
ακόμα και ένα αξιοπρεπέστατο στόρι όπως το Super 8 μπορεί να χαθεί πίσω από μπλε φίλτρα, κουνημένα-Jason-Bourne-πλάνα και πολλές, μα πάρα πολλές, μα πάααααρα πολλές λάμψεις. Σοβαρά, τι έχουνε πάθει όλοι με αυτή τη μαλακία; Κάποτε μια λάμψη στο φακό ήταν αρκετός λόγος για να απολύσεις τον οπερατέρ. Πλέον τις χρησιμοποιούν λες και είναι πιτσιρικάδες που μόλις αγόρασαν το Adobe After Effects!
Πέρα από τα "γραφικά" όμως, το Captain America είναι πάνω απ' όλα geek movie. Και ένα geek movie πρέπει να σέβεται το αντικείμενό του, χωρίς ταυτόχρονα να γλείφει τις κωλοτρυπίδες των fanboys. Όταν το εισιτήριό μου έγραφε "Transformers", περίμενα να δω γαμημένα Transformers. Δεν ήθελα να μάθω ούτε πόσο γαμάει ο Αμερικανικός Στρατός, ούτε πώς θα λύσει τα σχεσιακά του ένας 18χρονος πρόωρος εκσπερματιστής, λες και βλέπω Dawson's Creek με ρομπότ για φόντο! Για άλλη μια φορά, οι εικόνες μιλούν από μόνες τους:
Μάχη στο CAPTAIN AMERICA: Ο ήρωας ποζάρει φάτσα-κάρτα κι από πίσω γαμιέται ο Δίας.
Μάχη στα TRANSFORMERS: Τα ρομπότ είναι κομπάρσοι στην ίδια τους την ταινία.
Όταν περνάς από το σκίτσο στο φιλμ και μεταφέρεις ένα κόμικ/καρτούν στη μεγάλη οθόνη, λογικό είναι να δείχνεις λίγο παραπάνω την ανθρώπινη πλευρά των γεγονότων, δε λέω. Αλλά μην ξεχνάς ότι έχεις να κάνεις με σούπερ-ήρωες. ΣΟΥΠΕΡ! Ο ρεαλισμός και η "βρωμιά" έχουν τα όριά τους. Και μια και θίξαμε τον ρεαλισμό...
Τρίτον:
ΕΝΑΣ BATMAN ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΟΣ
Έχω σιχαθεί κάθε φορά που βγαίνω από προβολή κομιξο-ταινίας να ακούω από παντού "Πωωωω... Τι παραμυθάκι είδαμε πάλι; Ο Batman ήταν πολύ πιο ρεαλιστικός". Ο ΒΑΤΜΑΝ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΒΑΤΜΑΝ ΗΛΙΘΙΕ! Δεν έχει σούπερ δυνάμεις! That's the point!!! Όλο το κόμικ περιστρέφεται γύρω από αυτό, πόσο μάλλον οι ταινίες. Από τότε που βγήκε το Batman Begins έχει γίνει άγραφος κανόνας ότι οι ταινίες Marvel και DC πρέπει να είναι σκοτεινές και ρεαλιστικές. Ο Batman είναι ψυχωτικός που κουβαλάει παιδικά τραύματα κι ο Iron Man είναι νάρκισσος σε κρίση μέσης ηλικίας. ΟΚ. Ο Captain America είναι απλά ένα καλό παιδί. Πειράζει δηλαδή να έχουμε ΚΑΙ τέτοιους ήρωες;
Το ίδιο ισχύει για τους κακούς. Όταν ο ιδεαλιστής εισαγγελέας Harvey Dent πέφτει θύμα προδοσίας από το ίδιο το σύστημα που είχε ορκιστεί να υπερασπίζεται, μετατρέπεται στον Twoface, ένα κυνικό τέρας με καμμένη μούρη και πλήρως διαστρεβλωμένη άποψη για το τι εστί δικαιοσύνη. Γαμάτη εξέλιξη χαρακτήρα, πεμπτουσιακός τραγικός ήρωας και άλλα τέτοια. Ο Red Skull απ' την άλλη, αντλεί τις δυνάμεις του από τα πνεύματα της Βαλχάλα και είναι τόσο κακός, που τον διώξανε απ' τους Ναζί γιατί ήταν υπερβολικά κακός!
HAIL FUCKING HYDRA!
Αυτοί οι Ναζί ρε γαμώτο... Απολυταρχία, πόλεμοι, γενοκτονίες, αλλά οι πούστηδες ήξεραν να σχεδιάζουν στολές. Ακόμα και όταν τις φοράει το καραφλό ξώγαμο του Hellboy και του Michael Jackson. Όπα! Too soon?
Έχω μια θεωρία για την κρίση "σκοτεινίλας" που μαστίζει αυτές τις ταινίες. Το κοινό τους είναι τα παιδιά των 80s και 90s που διάβαζαν τις περιπέτειες του Superman και του Iron Man και δεν έβλεπαν την ώρα να προχωρήσει η τεχνολογία για να δουν τους αγαπημένους τους ήρωες στη μεγάλη οθόνη. Η τεχνολογία προχώρησε, αλλά τα παιδιά στο μεταξύ έγιναν 30 χρονών γάιδαροι και τώρα νιώθουν λίγο άβολα να παραδεχτούν ότι γουστάρουν τέτοιες ταινίες. Η λύση: σκοτεινές, σοβαρές, ρεαλιστικές superhero movies. Το τέλειο ξεκάρφωμα! Ας λέμε στις γκόμενες ότι γουστάρουμε το Watchmen γιατί έχει βάθος και ότι απορρίπτουμε το Captain America ως κιτσαριό.
Εγώ απ' την άλλη ξέρετε τι θεωρώ κιτσαριό; Όταν στο Dark Knight ο Harvey Dent και ο Commissioner Gordon πιάνουν μια υπερβολικά """ρεαλιστική""" συζήτηση για το πώς θα ρίξουν τη Μαφία. Και ξαφνικά, εκεί που νομίζω ότι βλέπω τον Πληροφοριοδότη του Scorcese, σκάει μύτη ένας τύπος ντυμένος νυχτερίδα και αρχίζει να συζητάει το ίδιο """ρεαλιστικά""" με αυτούς!
LAAAAAAAAME !
Δεν λέω ότι το Captain America είναι καλύτερο από το Dark Knight. Αλίμονο! Ούτε καν το αγγίζει. Απλά λέω ότι όσον αφορά τα superhero movies, ο ρεαλισμός δεν χρειάζεται να είναι μονόδρομος. Μην ξεχνάμε ότι πριν βγει το Dark Knight, η μέχρι τότε καλύτερη ταινία Batman περιλάμβανε αυτό:
ΚΑΙ ΓΑΜΟΥΣΕ!
